Dan: 25. Aprila 2015.

Džemat Donja Orahovica je džemat prve kategorije i nalazi se 9 kilometara od Gračanice prema Tuzli na magistralnom putu Doboj-Tuzla.Džemat ima dvije aktivne džamije i to Džamiju „Klanac“ (stara džamija izgranena 1968. godine) i Džamiju „Centar“ (novoizgranena džamija 2012. godine) u kojima su imami Mevludin ef. Zaketović i Senaid-ef. Dedić. Predsjednik Džematskog odbora je MehmedMujić Suljo.Osim džamija postoje i mektebski objekti (mesdžidi) u sljedećim naseljima: Makovci, Turkovići, Bajići i Kamenica.

Džemat Donja Orahovica je, ne računajući gradske džemate Bijele i Šarene džamije najveći i najbrojniji džemat na prostoru Medžlisa IZ Gračanica. Džemat broji 1.065 domaćinstava sa približno 4000 stanovnika!

Džemat Donja Orahovica se prostire na 9,6 kvadratnih kilometara. Po dužini od juga ka sjeveru 4 dužna kilometra a po širini od istoka ka zapadu 2,4 dužnih kilometara. Na zapadu graniči sa džematom Orahovica –Rijeka, na istoku sa džematom Rašljeva, na sjeveru graniči sa džematom Gornja Orahovica I, dok mu je na jugu prirodna granica prema manjem bh. entitetu rijeka Spreča.Džematsko (samim time i mektebsko) područje obuhvata preko 70% teritorije Mjesne zajednice Orahovica Donja sa naseljima: Centar, Bajića-Han, Karići, Klanac, Bajići, Kamenica, Guvna, Basići, Turkovići i Makovci.

Historijat džemata Donja Orahovica se veže za egzistrianje prve izgrađene džamije u ovome džematu na lokalitetu Mala Rijeka ili kako se još zove i Prosjeka na krajnjem sjevernom dijelu današnjeg naselja Rijeka. Ova je džamija prema navodima profesora Rusmira Djedovića izgranena najvjerovatnije još u 17. stoljeću. Upravo je po ovoj džamiji koja više ne postoji ovaj lokalitet i mezarje u čijem haremu se nalazila džamija kasnije u narodu prozvan Staradžamija.Neki od imama za koje se zna da su radili u njoj prije njenog rušenja 1967. godine su: Mustafa ef. Dedić, Mustafa ef. Mekić (obojica imami koji su imali dekret), i Husein ef. Humić i Hasan ef. Dedić (imami koji nisu imali dekret).

Stara orahovička džamija iz 17. stoljeća

Stara orahovička džamija, sjeverno od mahale Rijeka, je najstarija džamija koja je postojala u Orahovici. Ona je starinom opsluživala jedinstveno naselje Orahovicu, koja se službeno razdvojila na Gornju i Donju tek krajem 19. stoljeća.Sa ovom džamijom nije počeo samo period uvođenja mektebskog obrazovanja na ovompodručju, već obrazovanja uopšte.

Iz nje su se granali džemati na većem dijelu današnje dvije mjesne zajednice Donje i Gornje Orahovice, tako da danas na području dvije Orahovice postoje četiri džemata sa čak pet džamija i pet aktivnih imama u njima.Nažalost, ova džamija je proglašena ruševnom i 1967. godine je i porušena. Prema kazivanju starijih mještana porušena je radi iskorištavanja kamena i drugog granevinskog materijala prilikom izgradnje nove džamije u današnjem džematu Donja Orahovica –Rijeka. Da su džematlije imale više sluha za očuvanje svoje tradicije i kulturne baštine, nesumnjivo je da bi ova džamija danas bila proglašena nacionalnim spomenikom BiH, baš kao i džamija u Delićima u Lukavici koja je istovjetne gradnje.

Džemat Donja Orahovica je danas jedan džemat sa jednom džematskom skupštinom, jednim džematskim odborom i jednim predsjednikom odbora, ali sa dvije džamije i dva imama i kao takav je jedinstven na području Tuzlanskog muftijstva i šire.

Izgradnja druge džamije u Orahovici 1847. godine

Za razliku od gradskih sredina u kojima je izgraneno više džamija i egzistiralo više vakufa, u ruralnim naseljima se vakuf kao glavni izvor prihoda za održavanje vjerskog života u džematu vezivao za jedinu džamiju koji je egzistirala u tom naselju. Ipak negdje se vakuf vezivao i za dvije džamije u jednom naselju, kao što je slučaj sa Orahovicom od 1847. godine koja je izgradnjom druge, Sulejman-begove, džamije na prostoru današnje Gornje Orahovice imala dvije džamije. Prema tome, krajem turske uprave u Orahovici postoje dvije džamije i vjerovatno dvojica mutevelija koji su se brinuli svaki za svoj vakuf.Na osnovu Sumarnog proračuna vakufa u Bosni i Hercegovini za 1899. godinu pouzdano se zna da su ove dvije džamije već tada egzistirale u razdvojenom naselju.

Mutevelija stare džamije u Donjoj Orahovici je te daleke 1899. godine bio Mehmed-aga Bajić, a mutevelija vakufa Begove džamije i mekteba u Gornjoj Orahovici je bio izvjesni mulaSulejman Mujić. Kasnije je mutevelija Stare orahovičke džamije bio Halil Karić.

Izgradnja džamije na Klancu 1968. godine

Kako se stanovništvo Orahovice, kao uostalom i drugih naselja uz magistralni put, sve više spuštalo sa brda ka dolini rijeke Spreče, tako je postojala potreba za gradnjom nove džamije bliže centralnom dijelu naselja. Tako je izgranena Džamija na Klancu 1968. godine. Gradnjom ove džamije počinje treći preiod u razvoju džemata Donja Orahovica.O njenom svečanom otvorenju hadži Naim Hadžiabdić je te 1968. godine zapisao sljedeće: „Dana 15. septembra 1968. godine džematlije Donje Orahovice kod Gračanice proslaviše veliko slavlje koje je upriličeno povodom otvorenja novosagranene džamije. Da bi uveličali ovu svečanost i podijelili radost i veselje sa vrijednim džematlijama Donje Orahovice, svečanosti su prisustvovali članovi Sabora Kadri ef. Hajdarević, H. hfz. Džemal ef. Hodžić, H. hfz. Husein ef. Mujić, glavni imam u penziji Hafiz Ibrahim ef. Mehinagić, mnogi predsjednici odbora IVZ, velik broj vjerskih službenika kao i džematlija iz bližih i daljih džemata među kojima je zapažen znatan broj omladine. Računaju da je bilo prisutno oko 20.000 duša ovoj svečanosti.“

Prema kazivanju starijih mještana Donje Orahovice, stanovnici mahale Rijeka nisu bili zadovoljni što nova džamija na Klancu nije podjednako udaljena svim džematlijama i nije postavljena tačno na sredini naselja, te su i oni nezadovoljni time počeli da grade svoju džamiju u Rijeci. Kada je 1974. godine ova džamija otvorena dotadašnji jedinstveni džemat Donja Orahovica se razdvojio na dva džemata: Donja Orahovica – Bajići i Donja Orahovica – Rijeka. Svega su dvojica imama službovala u džamiji na Klancu: Hasan ef. Dedić koji je zaradio penziju na ovoj službi od otovrenja džamije 1968. pa do 1990. godine kada je za imama primljen sadašnji imam Mevludin ef. Zaketović.

Mutevelije su bili: Ibrahim Dedić Brajko, Hasan Hasić, Himzo Muratović, Ibrahim Dedić Baja, Safet Hasić, a sadašnji mutevelija je Mehmed Mujić Suljo.

Izgradnja nove Džamije Centar 2012. godine

Džematlije Donje Orahovice, na čelu sa imamom Mevludin ef. Zaketovićem i tadašnjim mutevelijom Safetom Hasićem, su 2007. godine odlučile da grade najnoviju savremenu džamiju sa mnogo poslovnih i pratećih prostora u suterenu objekta te sa dvije munare što je prvi slučaj džamije sa dvije munare na prostoru Medžlisa IZ Gračanica. Odmah se pristupilo realizaciji ideje i džamija je danas gotovo potpuno dovršena, a svečano otvorenje se planira, ako Bog da, pred kraj iduće godine. Nova džamija je smještena u strogom centru naselja neposredno uz magistralni put i objekat Doma kulture MZ Donja Orahovica.

Prema svemu navedenom, nastanak i razvoj džemata Donja Orahovica se može promatrati kroz četiri perioda:

1. Prvi period od 17. stoljeća i izgradnje prve najstarije džamije u zajedničkom naselju Orahovica koja je izgranena na krajnjem sjevernom dijelu današnje Mjesne zajednice D. Orahovica i džemata Orahovica-Rijeka, pa sve do izgradnje druge džamije na prostoru današnje MZ Gornja Orahovica 1847. godine.
2. Najvjerovatnije negdje u tom periodu je i došlo do administrativne podjele do tada zajedničkog naselja Orahovice na Gornju i Donju Orahovicu. Možda se ova podjela desila i kasnije za što ne postoje valjani dokazi, ali pouzdano se zna na osnovu historijskih karata na kojima je to upisano da je Orahovica sigurno bila podijeljena na Gornju i Donju Orahovicu 1885. godine. Prema tome, izgradnjom druge džamije u Orahovici 1847. godine počinje drugi period u transformaciji džemata Donja Orahovica
3. Treći period se vezuje za gradnju džamije na Klancu 1968. godine i
4. Četvrti period od početka izgradnje nove džamije u Centru

Džemat Stjepan Polje – Centar jedan je od najmalđih džemata na prostoru Medžlisa IZ Gračanica. Formiran je 15. maja 2009. godine i time je postao jedan od tri džemata koliko ih djeluje na prostoru MZ Stjepan Polja. Džemat je nastao teritorijalnim odcjepljenjem dijelova druga dva džemata na prostoru MZ Stjepan Polje. Ideja za njegovo formiranje javila se u godinama poslije potpisivanja dejtonskog sporazuma kada je općina Gračanica zakonskim aktom dozvolila stanbenu izgradnju u području „polje“, čime je poništena prethodna odluka o izgradnji na tom području. Tada dolazi do masovnije izgradnje stanbenih objekata što je uzrokovalo porast broja stanovništva na tom području. Zbog udaljenosti džamija u već postojećim džematima (Stjepan Polje I i II) sve ozbiljnije se počinje razgovarati o izgradnji nove džamije na dijelu MZ-a u prostoru „polja“. Tako je 20. marta 2008. na inicijativu privrednika iz MZ – a organizovan prvi sastanak na temu izgradnje nove džamije. Tri mjeseca nakon toga proučena je temeljska dova i počela sa izgradnjom nova džamija. Za nepunih godinu dana (tačnije nešto manje od 11 mjeseci) izgrađena je nova džamija u MZ Stjepan Polje, čime su se stekli uslovi za formiranje novoga džemata na području Medžlisa.

U dogovoru sa predstavnicima Medžlisa i džemata Stjepan Polje I i II, određene su granice novonastalog džemata. 15. maja 2009. godine, klanjanjem prve džuma – namaza, sa radom je počeo novi džemat na području Medžlisa IZ Gračanica pod nazivom džemat Stjepan Polje – Centar. Dekretom Rijaseta IZ BiH za prvog imama novoformiranog džemata postavljen je Abdulah ef. Husić, prof. islamske teologije.
Današnji imam džemata je Mustafa ef. Drndić.

Svečanim programom 14. Juna 2009. godine u prisustvu velikog broja vjernika džamija „Centar“ je svečano otvorena i predata u vlasništvo IZ BiH.

Zajedno sa Džamijom, napravljeni su i istoga dana svečano otvoreni i prateći objekti (mektebska učionica, abdesthana i imamski stan).

Važno je napomenuti da džemat Centar ima stalni porast broja članova iz gore navedenih razloga (sve više stanbenih objekata se gradi upravo na teritoriju džemata Centar).

Dzemat Stjepan Polje II je, relativno mlad džemat.Do 1970. godine bio je u sastavu džemata Stjepan Polje.Lokalni zajednički vjerski život i mektebska nastava se izvodila u mektebu. Imamsku dužnost su obavljali imami bez postavljenja. Mekteb je, 1924. godine sagradio Avdo ef.Avdić sa svojim džmeatlijama i u njemu obavljao noćne vaktove.Poslije Avde ef., dužnost imama, do 1958. godine, obavljao je Osman ef.Kahrimanović. Potom na dužnost imama dolaziMahmut ef. Softić kojisa svojim džematlijama počinje gradnju džamije.

Sa završetkom džamije, 1970. godine,formira se džemat koji se odvaja od džemata Stjepan Polje i nastavlja samostalno funkcionisati. Mahmut ef. Softić jeostao u ovom džematu na dužnosti imama cijeli radni vijek.Naslijedio ga je  2000. godine  imam, Džemal ef. Softić. Današnji imam džemata Stjepan polje II je Ibrahim ef. Hadžiomerović.

Trenutno predsjednik džematskog odbora je Avdić Adil a sam džemat Stjepan Polje II ima 380 članova. U posljednje vrijeme, uspješno su sprovedene, pažnje vrijedne akcije. Prije svega, uspješno je rekonstruisana džamija koja je u ratu pretrpjela teža oštećenja. Također su sagradili modernu gasulhanu,abdesthanu sa mokrim čvorom i veoma dobro opremljenu mektebsku učionicu.

Vjerski život se odvija na zapaženom nivou a za svaku pohvalu je mektebska nastava koja bilježi dobre rezultate. Džemat, Stjepan Pojle II ima lijepo uređenu vakufsku kuću na kojoj su, također napravljene prilično skupe intervencije.Oko 40 dunuma kvalitetne vakufske zemlje, je vrijedno spomena te tri lijepo uređena mezarja i jedno novo koje treba da se otvori.

Džemat Stjepan Polje I (jedan) je najstariji džemat od tri džemata koliko ih sada ima u mjesnoj zajednici. Zapravo, ovaj džemat je bio jedini džemat a onda kada su se stvorili uvjeti za formiranje još jednog džemata formiran je džemat Dedići, danas poznatiji kao Stjepan Polje II (dva). Od oba ova džemata nedavno je formiran još jedan džemat Stjepan Polje Centar.

Nije poznato kako je funkcionisao džemat prije gradnje džamije. Vjerovatno, slično drugim i u ovom džematu se zajednički vjerski život odvijao u jednom ili više mekteba. Ono što se pouzdano zna jeste da je gradnja prve džamije u Mejremićima započela u maju 1932. a završena 12.8. 1933. godine. Džamija je izgrađena na Dugoj njivi koja je bila u vlasništvu Huse Mehinovića. Kao i u drugim džematima, džamija je bila omanja i drvena, odnosno drvene konstrukcije popunjene šeperom i oblijepljena zemljom. Zbog dotrajalosti a i zbog potrebe za većom džamijom, mještani odnosno džematlije su ovu džamiju srušili 1974.godine. Izgradnja nove (Džedid) džamije započela je 3.5.1974. a zvršena 30. 8. 1975. godine. Ova džamija je mnogo veća od stare džamije te monumentalnog, potkupolnog stila.

Na džamiji je bilo nekoliko adaptacijskih intervencija. Prva intervencija je izvršena 1985. godine na munari koja je zbog fabričke greške na cigli počela da se osipa. Ubrzo nakon sanacije munare, uslijedio je rat. Džamija je bila posebno privlačna meta četničkom agresoru. Sa svojih topovskih, tenkovskih, raketnih i minobacačkih uporišta obasipalisu džamiju raznim projektilima.Munara je pogođena sa nekoliko granata, kube je toliko devastirano da se morao bakar u potpunosti promjeniti. Kroz džamiju je prošlo nekoliko granata tako da se moralo prići potunoj adaptaciji džasmije. Mehmed ef. Ahmetović je bio sudionik svih spomenutih ratnih zbivanja.

U ovom džematu, imamsku dužnost su obavljali: hfz. Idriz ef. Omeragić, prvi imam, potom ef. Avdagić, ef. Kardeš, Ahmet ef. Mujkić, hfz. Ibrahim ef. Softić punih 40 godina i najposle, od 1981. godine do 2020 godine imam Mehmed ef. Ahmetović. Današnji imam je Nedžmudin ef. Ahmetović.

Od same izgradnje nove džamije, obavlja se beš vakat namaz ikvalitetna vjerska pouka. Za kvalitetnu vjesku pouku ili mektebsku nastavu zaslužni suhafiz ef, Softića, u svoje vrijeme cijenjen kao izrasliji alim, i Mehmed ef. Ahmetovića. Iz mekteba je izašlo na stotine učača Kur'ana. O ovom podatku postoje i pisani dokumenti, (diplome na vjerskim takmičenjima), kao i pismena pohvala Mehmed ef. Ahmetoivću od strane Muftije Husein ef. Kavazovića. Rad vjerske pouke ocijenio je najvećom ocjenom ( 5 )

Od džemata u Mejremićima nastala su još dva džemata: Džemat Dedići (Stjepan Polje II) i džemat Stjepan Polje Centar.

Džemat Mustafići samostalno postoji od 1.1.1991.godine kada je izdvojen iz džemata Babići u istoimenoj mjesnoj zajednici.Aktivnosti na  formiranju ovog džemata kao i na izgradnji džamije počele su još davne 1983.godine kada je u mahali Mustafići uvakufljeno zemljište na kome je 1984. godine izgrađen imamski stan a poslije i džamija.Ovaj imamski stan služio je kao mekteb do izgradnje džamije.Ove aktivnosti započeo je imam u penziji, a nekadašnji imam Babića rahmetlihadži Osman ef. Mešanović koji ima velike zasluge za formiranje ovog džemata i izgradnju džamije.

Džemat Mustafići nalazi se pod padinama Sijedog Krša i Visa i proteže se do Gračanice sa kojom se i veže mahalom Bahići. Sa lijeve strane se nalazi džemat Malešići a sa desne džemat Babići od koga ga razdvaja Babićki potok.U sastavu ovog džemata nalaze se mahale:Omerbašići,Mustafići,Borici,dio džematlija Kahvedžija,Bahića i Fazlija.

Ovaj džemat broji oko 280 brakova tj. članova.Džemat Mustafići ima džamiju koja se nalazi u mahali Mustafići čija gradnja je počela 1988. a završena 1990. godine da bi munara bila izgrađena u ljeto 1991. Svečano otvorenje džamije obavljeno je 7.9.1997.godine. Tokom rata,  munara je pretrpjela gelerska oštećena. Usljed zavlačenja vode i njenog smrzavanja u oštećenjima, došlo je do osipanja bloka munare. Moralo se nešto poduzimati. Odlučeno je da se izgradi nova munara što je i realizovano 2008.godine.Nakon toga izvršena je zamjena drvene stolarije zbog dotrajalosti promjenjena sa novom plastičnom. Ovim je promjenila svoj prvobitni  izgled ali  je postala uslovnija.Sa uvođenjem grijanja, 2011.godine, zaokruženi su radovi, na upotpunjenju uslovnosti džamije.

U mahali Omerbašići 2005.godine, izgrađen je novi mesdžid  koji služi za obavljanje mektebske pouke i klanjanje teravih namaza.Svaka mahala ima svoje mezarje u kome se vrši ukop umrlih.Imamsku dužnost u džematu Mustafići, od njegovog osmutka, obavlja Ahmet ef .Mustafić koji je rodom iz ovog džematu.  Iz ovog džemata  potječe i sadašnji glavni imam medžlisa Gračanica, prof.Smajo ef.Mustafić koji je službovao kao imam u džematu  Babići,a takođe  imamo jednog svršenika BBM u Tuzli Šehić Muharema, a Avdić Meho je učenik četvrtog razreda BBM u Tuzli .Aktivnosti u vjerskom životu provode se redovno uz nastojanje da se poboljšaju.Džemat Mustafići spada u red manjih džemata na području  medžlisa Gračanica,ali se kroz svoj dvadeset dvogodišnji  rad dokazao  kao vrijedan,aktivan i uspješan džemat.

Škahovica je jedno od dvadesetak naselja i mjesnih zajednica na području  općine Gračanica. To je relativno staro naselje, srednje veličine sa tipičnim  odlikama jednog bošnjačko-muslimanskog naselja. Nalazi se sjeverno od grada Gračanice, na udaljenosti 2-4 km. Mahale Škahovice se nalaze na blagim i osunčanim padinama južnih obronaka planine Trebave.

Vrlo detaljnu sliku izgleda naselja Škahovica, krajem 19. i početkom 20. stoljeća, možemorekonstruisati na osnovu službenih popisa i drugih arhivskih dokumenata iz perioda austrougarske uprave. Prema popisu iz 1879. godine, Škahovica ima 49 kuća i 341 stanovnika, 1885. g. 50 kuća i 321 stanovnika, 1895. g. 74 kuće i 397 stanovnika i 1910. g. 91 kuću i 461 stanovnika. Na samom kraju 19. stoljeća, u Škahovici je bilo šest, potpuno formiranih mahala kao manjih tradicionalno-urbanih cjelina: Hasanovići, Strana, Gornja mahala, Avdići, Iljazovići i Čozalovo Brdo.Danas Škahovica ima oko 370 domaćinsava i 1500 stanovnika,  13 mahala i to Polje,Nurkići,Avdići,Iljzovići,Čozalovo Brdo,Centar,Okići,Smajlovići,Smajići,Delići,Softići,Ahmetagići i Okanovići.

Pouzdano se zna da je početkom 19 stoljeća u Škahovici postojao mekteb koji je za svoje potrebe (uzdržavanje) imao vakuf koji je ostvarivao prihode u iznosu od 200 kruna.Zgrada najstarije džamije u Škahovici je izgrađena 1936. godine i imala je drvenu munaru,a svećano otvorenje ove džamije je upriličeno naredne 1937 godine.Ova džamija je skoro 50 godina (uz određenu adaptaciju) bila centar verskog života u džematu Škahovica.Nova džamija u  džematu  se počela graditi 1984 a svečano otvorenje je bilo 1987 godine. Uz dogradnju abdesthane,gasulhane iučionice za mektebsku nastavu, džamija po svim zahtjevima  zadovoljava potrebe džemata.

Zbog svoje specifičnosti (geografske) u džematu postoje i dva mekteba i to u Avdićima koji je najstariji vjerski objekat u džematu i u naselju te Polje koji je novije gradnje sa svim potrebnim pratećim sadržajima; abdesthanom igasulhanom.Izgradnja ovog mekteba je trajala od 1998. pa sve do 2007. godine kada je i zvanično počeo sa radom.Danas se u ova dva mekteba obavljaju teravih namazi i povremeno klanja neki od dnevnih namaza.Prema kazivanju starijih džematlija u ovo džematu su službovali sledeći imami:Huska ef. Delić,Suljo ef. Mahmutović,hfz. Kasim ef Spahić,Mustafa ef. Mahmutović,Mustafa ef. Smajlović i sadašnji imam Almir ef. Džinić.Vjerski život u džematu se odvija bez nekih većih problema s nastojanjem da ga poboljšamo u svakom segmentu.

Džemat Lohinja je udaljen oko pet km od Gračanice u pravcu Tuzle. Danas ima oko 400 članova.Prema kazivanju starijih mještana, zajednički vjerski život se odvijao u mektebu. U njemu su se klanjala teravih-namaz i izvodila mektebska nastava.Za džemat koji je brojao 45 domaćinstava, ovaj mekteb je zadovoljavao minimalne potrebe. Vrmenom mekteb je dotrajao i postao neuslovan pa su džematlije, 1930. godine izgradili novi mekteb a u neposrednoj blizinu vakufsku kuću.Vakufsak kuća je srušena 1961. godine,kada je sagrađena druga, a mekteb je bio u upotrebi sve do 1988. godine.Prvi stalni imam u Lohinji bio je Mujkić Mustafa koji je službovao od  1930-1933. godine.

Imamsku dužnost, u ovom džematu su obavljali i hafiz Šestan, hafiz Nurija Spahić, kratko vrijeme Muhibija Topčagić a potom Alija Zaketović za čijeg vremena,1983. godine, počinje gradnja džamije koja je trajala u periodima  sve do 1989. godine. Uz džamiju je 1991. godine podignuta  37 m visoka betonska munara sa šerefom neobičnog izgleda.

U ratnom periodu 1992.-1995. godine džamija je nekoliko puta granatirana i znatno oštećena.Nakon rata pokrenuta je akcija adaptacije džamije, sanirana su oštećenja,izvršeni završni radovi i, 31.08.1996. godine organizovano svečano otvorenje džamije.Uz džamiju je izgrađena i nova vakufska kuća, kao i pomoćni objekat-gasulhana.

Džemat Lohinja ima i značajne vakufske posjede i to: 32 dunuma obradivog zemljišta i 40 dunuma šume.Stanovništvo se uglavnom bavi poljoprivredom.

Imamsku dužnost u ovom džematu od 1995. godine do danas  obavlja Zihnija Mehinbašić.

Džemat Rašljeva je starosjedilački džemat koji se nalazi jugoistočno od  i ne postoje podaci o tome koje godine je počeo funkcionisati kao samostalan džemat. Ono što se pouzdano zna jeste da su vjerski obredi, prije izgradnje postojeće džamije, obavljani u mesdžidima, koji su stariji od stotinu godina. Jedan od njih, mada u ruševnom stanju, postoji i danas.

Postojeća džamija je izgrađena 1934-35. godine. Renovirana je dva puta. Značajnije 1972. godine i 2008. godine unutrašnjost džamije. Sa unutrašnjim renoviranjem  džamije, vodilo se računa da se sačuva njena autentičnost i postojeće stanje. Ova džamija je jedna od rijetkih, na prostoru Medžlisa Islamske zajednice Gračanica, od preživjelih starih džamija ovog tipa.

U nekoliko navrata se razmišljalo i raspravljalo o izgradnji nove džamije po ugledu na ostale džemate ali još ništa nije konkretno urađeno. U samom startu se pojavio problem gdje graditi džamiju. Problem je i kako isfinansirati gradnju.

Džemat Rašljeva je jedan od manjih džemata Medžlisa IZ-e Gračanica i broji 220 domaćinstava. Problem je i što se vrši stalni odliv stanovništva. Rašljevljana ima svugdje a, izgleda najmanje u Rašljevi. Inače, Rašljeva je kao mjesna zajednica, riješila neka značajna pitanja a posebno pitanje saobraćajne povezanosti. Nadat je se,  da će imati snage da i kao džemat u što kraćem roku riješe postojeće probleme i da džemat Rašljev neće biti tek prolazna stanica za mnoge imame što pokazuje podugačak spisak onih što službovaše u ovom džematu: Nurija ef. Moranjkić, Jašar ef. Jašarević, Mustafa ef. Hadžiaganović, Mursal ef. Zahirović, Omer ef. Spahić (Da ne bi bilo zabune, ne radi se o Omer ef. Spahiću iz Piskavice koji je službovao u džematu Lipa. Riječ je o jednom starom imam iz Zeljine), Ibrahim ef. Okić, Zihnija ef. Mehinbašić, Bajro ef. Smailović.

Danas, u Rašljevi, posao imama obavlja Fehim ef. Gačić .

Sjeveroistočno od centra grada, ne više od 500 m, naslanja se mahala Drafnići. To je bila jedna od najvećih gračaničkih mahala u prvoj polovini 18. stoljeća. I danas se doima velikom jer se razvukla uz saobraćajnicu prema Gornjoj Lohinji i Vranovićima. Inače mahala ima tek nešto više od 200 domaćinstava.

Današnju mahalu Drafnići nekada su činile tri mahale: Trepanići, Gojsalići i Drafnići. Zajednička im je džamija bila na Trepanićima a Gojsalići i Trepanići su imali male džamije gdje su se obavljali dnevni namazi. Trepanićka džamija ne postoji više iako je imala dugu i značajnu povijest. Prema nekim izvorima, riječ je o Časnoj ili Carskoj džamiji, prvim džamijama u čaršijama diljem Osmanskog carstva. Ovaj podatak ukazuje da su se na Trepanićima formirali prvi začeci gračaničke čaršije koja se vremenom spuštala nižegdje nastaje današnja čaršija. Kao carska, mogla je biti podignuta u prvoj polovini 16. stoljeća. Više puta je obnavljana a posebno značajno ime vezano za obnavljanje ove džamije je hadži Halil Trepanić. Vraćen je iz zaborava kada je otkriveno postojanje njegove biblioteke na osnovu pečata i tariha koje je stavljao na svoje knjige. Njegova biblioteka se nalazila u pomenutoj džamiji i bila je javnog tipa, dostupna svima onima koji su se interesovali za knjigu. Džamija je zbog dotrajalosti i smanjenog džemata, 1935. potpuno srušena. Istu sudbinu su doživjele Gojsalićka i Drafnićka džamija da bi se, 1936. godine, sagradila nova i zajednička džamija na mjestu današnje lokacije. Ranije je džamija bila u, još uvijek postojećem,Gojsalićka (Drafnićkom) mezarju. Vremenom će ova džamija dobiti naziv Drafnićka džamija. Naziv Gojsalići će se u narodu skoro potpuno zaboravitii zamjeniti nazivom Mahala.

Drafnićka džamija je bila u današnjim gornjim Drafnićima. Naziv ove mahale se počeo koristiti kao zajednički za sve tri mahale. Kao što je rečeno i zajednička džamija je dobila isti naziv koji je ostao do danas. Istina još uvijek se koristi i naziv Trepanići, za donju drafnićku mahalu.

U posljednjem ratu, Drafnićka džamija je pogođena tenkovskom granatom sa četničkog uporišta Lendići čime su joj nanešena teža oštećenja. Nakon rata, džematlije su se dogovorile da grade novu džamiju jer bi obnavljanje postojeće bilo skupo. Povrh toga, džamija nije bila funkcionalna i teško je mogla zadovoljiti potrebe džemata. Gradnja džamije je počela 2000. godine. Svečano otvorenje novoizgrađene džamije bilo je 2006. godine.

Prvi imami koji su službovali u ovoj džamiji bio je Naim ef. Čajić.Rođen je u mahali Trepanići i bio posljednji imam Trepanićke džamije a prvi Drafnićke džamije.Nije bio dugo na dužnosti u ovoj džamiji. Zamjenjuje gaMuhibija ef. Hadžiaganović rođen u Sokolu.Bio posljednji imam džamije u gornjoj mahali na Drafnićima.Potom su se smjenjivali hafiz Husejn ef. Alibegović, Sabit ef. Alihodžić,Mustafa ef. Džinić rođen u mahali Trepanići. Nakon toga dolazi Sulejman ef. Hankušićrođen u Malešićima.Bio je stalni imam Drafnićke džamije pet godina. Privremeno ga zamjenjuje, kao penzionisani imam, Muhibija ef. Nurikićrođen u Vranovićima. Od 1989. godine za imama dolazi Smajo ef. Mustafić gdje je ostao sve do 2019 prolazeći zajednički sa džematom svo ono ratno i poratno vrijeme. Uz dužnost imama radio je kao vjeroučitelj u srednjoj školi do 2007. godinea nakon toga kao glavni imam Medžlisa Islamske zajednice Gračanica.
Današnji glavni imam džemata Drafnići je hafiz Tarik ef. Salihbašić.

Jugoistočno od centra grada, formirala se mahala Lipa. Postoji predanje da je hadži Džafer sagradio džamiju i usadio lipu pod kojom su ljudi hladovali i da je po toj lipi mahala dobila naziv. U tom slučaju, nameće se pitanje kako se mahala zvala ranije. Moguće je, da je bila neka lipa prije formiranja naselja pokojoj je dobilo naziv.U svakom slučaju, toponim nedvojbeno ukazuje da je naselje dobilo naziv po lipi.

Nije poznato kada se formirao džemat ovog naselja. Predpostavlja se da se na mjestu današnje hadži džaferove džamije nalazio mesdžid još u vremenu Časne džamije u 16. stoljeću. Džamija na Lipi se prvi put spominje negdje krajem osmanske vlasti, kao Hadži Džaferdžamija. Inače, džamija je uobičajenog mahalskog tipa, veoma skromnih dimenzija, i ne zadovaoljava potrebe naraslog džemata koji broji oko 800 domaćinstava.Mnoge džematlije ovog džemata klanjaju džuma-namaze pa i bajram-namaze u susjednoj Šarenoj Džamiji.

Kao što je bio slučaj i sa ostalim džamijama, zbog društveno historijskih prilika nakon pada osmanske vlasti, i ova džamija je došla do ruševnog stanja. Srušena je u potpunosti 1935. godine a na njenom mjestu izgrađena je nova džamija, drvene konstrukcije i popunom od cigle. Ponovo je obnavljena 1966. a svečano je otvorena 1967. godine. Tijekom vremena napravljeni su još neki zahvati. Neposredno, poslije rata izgrađena je veranda u koju su ugrađeni obrađeni drveni stubovi koji su držali mahfil u Bijeloj džamiji. Veranda koristi kao zaštita ulaza u džamiju, mjesto gdje džematlije sjede dok čekaju namaz a budući da je zastrta koristi i za klanjače džumom i bajramima.

Svojevremeno su se u džamiji obavljal noćni namazi jer se stanovništvo Lipe, uglavnom bavilo poljoprivredom. Kasnije kada je poljoprivreda prestala biti glavna djelatnost počelo se klanjati svih pet dnevnih namaza. Od kako se pamti, u džamiji su se klanjale džume-namazi i bajram-namazi.

Nedavno  je džamija stavljena na listu zaštićenih kulturno-historijskih spomenika što predstavlja pomalo problem za džematlije. Bilo kakvi zahvati na džamiji su zabranjeni bez dozvole Zavoda za zaštitu spomenika a džamija dolazi u sve trošnije stanje. Budući da svojom veličinom ne zadovoljava potrebe džemata, sve češće se govori o gradnji nove i veće džamije na drugoj lokaciji. Ovim bi stara džamija ostavljena na milost i nemilost zubu vremena i Zavodu za zaštitu kulturno-historijskih spomenika. Kada će se sjetititi i staviti je na listu restauracije ostaje da se vidi.U savakom slučaju, ona je već sada u veoma trošnom stanju. Već su džematlije zabrinute da bi materijal koji otpada sa munare mogao nekoga i ozlijediti.

Pokrenuta je zajednička inicijativa Medžlisa i Općine prema Federalnom ministarstvu za prostorno uređenje u cilju njene obnove. Ostaje da se čeka.

Poznati imamai koji su službovali u ovoj džamiji su imami iz familija Grbešić i Naimkadić. U toku Drugog svjetskog rata, imamsku dužnost je obavljao Halil ef. Pezelj. Poslije Drugog svjetskog rata, dugo je imamsku dužnost u ovom džematu obavljao Hasib ef. Čamdžić. Iza njega, 1990. godine, dolazi Omer ef. Spahić gdje ostaje kao imam sve do 2012. godine kada je penzionisan. Na njegovo mjesto je došao mladi imam, svršenik FIN-a u Sarajevu, Muhidin ef. Topčagić.
Današnji glavni imam džemata Lipa je Miralem ef. Golać.